Iets waar we zelf vaak mee worstelen, op het moment dat we het oud papier weggooien van onze ecommercebestellingen. Is het niet enorm vervuilend, al dat karton en verpakkingsmateriaal? En is het niet gewoon duurzamer gewoon naar de winkel te gaan? Een vraag die we specifiek voor onze wijnwebshop eens proberen te beantwoorden. Zelf zijn we namelijk heavy users van ecommerce, maar vinden we duurzaamheid - zeker in het licht van het recente IPCC rapport - ook heel belangrijk.
Dit is natuurlijk geen wijn-specifiek vraagstuk. Immers, elk artikel dat je online koopt, had je ook offline kunnen kopen in een winkel. Hoe zit het dan met algemene theorie? In 2013 publiceerde MIT een studie naar de duurzaamheid van ecommerce vs. het gaan naar de winkel. De conclusie?
Onderaan de streep lijkt Ecommerce duurzamer, afhankelijk van (1) hoe je naar de winkel gaat, (2) hoe ver je van een winkel woont, (3) in hoeverre je varieert tussen ecommerce en winkelbezoek en (4) hoe gevoelig je bent voor producten waarvoor je niet naar de winkel ging. De studie houdt rekening met de hele supply chain van zowel winkelbezoek als ecommerce, denk aan opslag, verpakking, verzending, bezorging, enzovoorts. Maar grappig genoeg is het vooral je eigen gedrag dat het verschil maakt in de uiteindelijke uitstoot, niet eens zozeer de verpakking van een product of de wijze waarop dat door vrachtwagens wordt rondgereden.
Hoe je naar de winkel gaat en de afstand die je moet afleggen (1 & 2)
Je heen- en terugreis naar de winkel zijn heel inefficiënt, als je het afzet tegen een vrij volle bus met pakketjes of vrachtwagens met pallets. Je rijdt immers leeg heen en (praktisch) leeg weer terug, van A naar B. Een pakkettenbusje rijdt al snel rond met 150 pakketjes, in een vrij kleine bezorgstraal. De kilometers daarvan zijn al snel efficiënter. Als je niet al te ver weg woont en je gaat op de fiets of lopen, dan is je uitstoot lager dan bij een online bestelling. Pak je de auto, dan is je trip naar de winkel eigenlijk altijd minder duurzaam dan een online bestelling, zeker als je wat verder weg woont. Wat je koopt speelt daarbij een grote rol, is dat zwaar/onhandig/groot, dan ben je uiteraard eerder geneigd om met de auto te gaan. Elektrisch rijden vs. fossiele brandstoffen laten we hierbij maar even buiten beschouwing, de vloot van particulieren en van pakkettenbedrijven verduurzaamt namelijk beide, wat in de tijd van de MIT-studie (2013) nog niet of veel minder het geval was. Karton heeft daar, ook gezien de hoge mate van recycling nauwelijks invloed op, de uitstoot van een rijdende auto is veel hoger.
Variëren tussen ecommerce en winkelbezoek (3)
Een interessante paradox. Als je zowel in ecommerce shopt als naar winkels gaat, hangt het heel erg af van de "mix" of de combinatie met ecommerce wel duurzamer is ten overstaan van alles in fysieke winkels kopen. Stel je koopt je weekboodschappen online. Je koopt 150 producten bij een online supermarkt, maar rijdt daarna nog met de auto naar de supermarkt voor de laatste 6 producten. Dan is dit minder duurzaam dan gewoon naar de winkel gaan en alle 156 producten in een keer koopt, wat je (gezien de hoeveelheid) waarschijnlijk ook met de auto doet. Had je alle 156 producten laten bezorgen, dan was dat weer duurzamer dan alles in de winkel kopen met ie eigen auto. Maar ook het vervoersmiddel maakt natuurlijk uit, haal je de laatste 6 producten op de fiets of lopend, dan is die 150 producten online bestellen en 6 in de winkel kopen alsnog duurzamer dan dat je alle 156 producten zelf was gaan kopen met de auto.
Verleiding van extra / onnodige producten (4)
Producten die je koopt hebben doorgaans een veel grotere uitstoot om te produceren dan jouw trip naar de winkel toe, een pakketbezorging of de verpakking van een ecommerce bestelling. Ga je lopend naar de winkel voor een pak schroeven dat je nodig hebt en laat je je bij de kassa verleiden om toch nog even dat multipack schuursponsjes mee te nemen? Dan doet dat elke vorm van uitstootbesparing teniet die je had behaald versus online enkel en alleen de schroeven bestellen. Dit is een oneerlijke vergelijking, want ook online proberen webshops (inclusief wijzelf) je natuurlijk te verleiden om meer te kopen. De realiteit is echter dat fysieke winkels hier beter in slagen, waardoor gemiddeld genomen de uitstoot van trips naar fysieke winkels hoger wordt.
Hoe geldt dat dan voor bywynen? Kan bywynen nog verduurzamen?
Nadat we de studie gelezen hebben, denken wij dat bij ons bestellen duurzamer is dan hetzelfde kopen bij een fysieke winkel. We denken dat je wijn, zeker een wat grotere hoeveelheid, sneller met de auto gaat kopen. Gemiddeld kopen onze klanten meer dan 1 doosje, dus op de fiets of lopend wordt dat al vrij snel te zwaar of te breekbaar. Wel gebruiken we meer karton dan een gemiddeld winkelbezoek of zelfs een Bol.com of Amazon-bestelling, om de flessen veilig bezorgd te krijgen, maar dat valt in het niet bij een autoritje naar de winkel.
Wat wel leuk is, is dat we dankzij onze directe import 1 vervoersbeweging overslaan. Dat scheelt 1 vervoersbeweging met een vrachtwagen. De exacte CO2 besparing per fles is bijna niet uit te rekenen - want hoeveel ritjes hadden we in een andere/hypothetische situatie dan gehad? Maar het scheelt wel en mogen we optellen bij het voordeel van thuisbezorgd krijgen vs. met de auto naar de winkel gaan om 12 flessen te kopen. Onze supply chain bestaat namelijk uit het ophalen bij de wijnboer, als pallet naar Nederland, direct naar ons (uitbestede) warehouse, vanaf daar herverpakt als bestelling naar jou, onze klant. Als we niet direct zouden importeren maar met grote importeurs zouden werken dan was het: ophalen bij de wijnboer, als pallet naar Nederland, naar het warehouse van een grote importeur, naar ons eigen warehouse, vanuit daar naar jou, onze klant. Dit is overigens geen bewussie, zo eerlijk moeten we ook zijn. Voor ons is het uiteraard ook interessant om een korte supply chain te hebben.
Waar wij moeten verduurzamen is in verpakking en last-mile. Dat zijn de grootste "uitstoters" in onze supply chain. Verpakking omdat we de dozen van de wijnboeren moeten weggooien en moeten herverpakken om het veilig bij onze klanten te krijgen. We zouden enorme CO2-winst maken als we onze wijnboeren zover kregen het in onze dozen te verpakken, al zitten daar allerlei haken en ogen aan. We gebruiken bijvoorbeeld gekoelde vrachtwagens om de wijn goed geconditioneerd in Nederland te krijgen en door condens wordt het karton slap en kun je het daarna niet nogmaals gebruiken. We denken hier actief over na, we hebben verschillende ideeën (mocht je dit lezen en willen meedenken, neem even contact op!). Ook in de last-mile moeten we verduurzamen, een reden om bijvoorbeeld met PostNL te werken als vervoerder. Vervoerders in algemene zin moeten overigens verduurzamen, maar daar hebben wij als bywynen helaas niet zoveel invloed op.
Wetmatigheden om duurzaam te shoppen, met zo min mogelijk CO2 uitstoot
1. Bestel grote, zware, onhandige producten online. Die was je anders met de auto gaan kopen en dat is niet efficiënt.
2. Ga zoveel als mogelijk lopend of met de fiets naar winkels. Desnoods met een bakfiets, dat vergroot je vervoersmogelijkheden aanzienlijk.
3. Als je al met de auto gaat, rijd elektrisch.
4. Zoek naar producten met een zo kort mogelijke supply chain, zo dicht mogelijk op de producent.
5. Koop geen spullen die je niet nodig hebt. Dit is de allergrootste en allermakkelijkste manier van duurzaam shoppen.
6. Woon je ver van winkels en kun je niet anders dan met de auto naar een winkel? Koop dan ofwel alles online (het meest duurzaam) ofwel alles in 1 trip naar de winkel(s).
7. Recycle je karton, doe het netjes bij het oud papier.
De MIT-studie uit 2013 vinden we overigens ook wel een klein beetje achterhaald. Er zijn in de tussentijd zoveel factoren veranderd, dat we ons afvragen hoe dit anno 2021 uitpakt. Denk aan duurzamere auto's, groene stroom, andere manieren van pakketten bezorgen, andere verpakkingen, enorme groei van ecommerce en ga zo maar door. Een leuk scriptie-ideetje mocht je tot het einde van dit artikel zijn gekomen!