Domaine de l'Ambroisie Côtes de Toul Eiswein "Apothéose Givrée" Gamay 2021

• Witte dessertwijn / (valspelende) Eiswein
• 100% Gamay
• 2021
• 11% alcohol
• NB: 50cl fles
• Smaakprofiel: fruitig, fris, zacht
• Bij sorbetijs, rabarbertaart, blauwe kaas
• Serveren rond 6-8 graden
• Zeker 5 jaar te bewaren
  

Dit is grappig! Een betaalbare Franse Eiswein, maar dan met een beetje valsspelen. Gemaakt van blauwe druiven, terug gevroren, Blanc de Noirs geperst en gebotteld. Een superleuke wijn waarvan je geen tweede gaat vinden in Frankrijk en die perfect is voor bij toetjes met hoge zuren. 

Domaine de l'Ambroisie houdt van experimenteren, daar is dit misschien wel het ultieme voorbeeld. De "Apothéose Givrée" (vrij vertaald: de bevroren apotheose) is een Eiswein waarbij de wijnmaker een beetje valsspeelt. Thomas en Remy startten met het maken van dessertwijn door de druiven simpelweg langer te laten hangen. Hierdoor drogen ze in en krijg je zoetere druiven. Het klimaat zorgde echter voor complicaties, de herfst is te nat om de druiven op een goede manier te laten rijpen op deze wijze. 

Gëinspireerd door Eiswein deden de wijnmakers een nieuwe poging. De mannen huurden een grote vriezer, gebruikten de Gamay-druiven die ze al laatst hadden geoogst bij de "normale oogst" en vroren deze terug naar een temperatuur tussen de -6 en -10 graden Celcius. Dit zorgt ervoor dat het water in de druiven bevriest maar de suikers nog niet, waardoor je bij persing een soort hele zoete sap overhoudt. En waarempel, dit werkte!  Reden voor het vriezen is dat het klimaat in de Côtes de Toul eigenlijk net niet koud genoeg is voor een echte Eiswein, zoals die in hoger gelegen gebieden in Duitsland of Canada gemaakt wordt.

Het resulteert in een hele geconcentreerde, stroperige, zoete, maar verbazingwekkend frisse en vrolijke wijn. Verkocht per 50cl fles, perfect voor bij een toetje dat wat hoger in de zuren zit. Met citroen sorbetijs, of een rabarbertaart bijvoorbeeld. Heel erg leuk: bij ons weten de enige Eiswein (met een beetje valsspelen) gemaakt van Blanc de Noirs Gamay!

Over Domaine de l'Ambroisie

Domaine de l'Ambroisie is een wijndomein van zo'n 9 hectare aan de Cotes de Toul, gelegen op en rond een heuvelrug net buiten het plaatsje Toul, niet zo ver van Nancy en zo'n 130 kilometer ten noorden van Dijon, het begin van de Cote de Nuits. De "de l'Ambroisie" is belangrijk in deze, omdat er ook een reeks wijnen bestaat onder de naam Ambroisie uit de Loire-streek, onder andere een (te zoete, naar onze mening) Anjou-rose gemaakt door een coöperatie / bottelarij, wat toch echt iets heel anders is dan Domaine de l'Ambroisie doet. 

Hoe dan ook, Domaine de l'Ambroisie is het project van twee vrienden (Thomas en Remy, maar ook zeker hun vrouwen), die samen werkten voor een wijnboer in de Cotes de Toul. Toen de wijnboer ermee ophield, besloten de twee mannen de wijnstokken te huren om hun eigen wijn te gaan maken. Dat was in 2006. Nu, zo'n 17 jaar later, produceren ze rond de 60.000 flessen per jaar, die ze stuk voor stuk direct vanuit hun "warehouse" in Toul verkopen aan particulieren en restaurants uit de regio. Dit doen ze inmiddels samen met hun vrouwen en (kleine) kinderen, de mannen hebben een prachtig bedrijf opgebouwd. Wij zijn dan ook de eerste wijnimporteur die Domaine de l'Ambroisie over de grens aanbiedt, supertof!

Dat warehouse heeft overigens wel een leuke achtergrond. In Toul stond ooit een flinke kazerne van het Franse leger, zelfs een aantal elite-eenheden als we de verhalen mogen geloven. Hiertoe was er ook een flinke wijnhandelaar aanwezig in Toul, die op ouderwetse wijze wijnen distribueerde. Per rivier (de Moezel stroomt door Toul) werden de vaten met wijn uit Bordeaux en de Bourgogne aangeleverd, ze werden opgeslagen in een groot pakhuis en op verzoek van het leger gebotteld. Met name de officieren waren grootverbruikers, het pakhuis is dan ook van een flink formaat. Vanaf de jaren '70 werd de kazerne in Toul steeds kleiner en verdween zelfs helemaal in jaren '90. De wijnhandelaar zocht zijn heil in Bordeaux, het pakhuis kwam leeg te staan, om uiteindelijk gekocht te worden door Domaine de l'Ambroisie. Het pakhuis ligt redelijk centraal in Toul, een ideale locatie om een winkeltje te starten, voorraad op te slaan en de wijnen te rijpen. Bovendien een hele leuke tussenstop op weg naar de vakantie, Toul ligt zo'n beetje aan de Route du Soleil.

Domaine de l'Ambroisie is eigenlijk een beetje een a-typische wijnmaker, die een vrij grote varieteit produceert, waarvan een deel ook niet alleen wijn (o.a. ook abrikozensap, jam en allerlei likeuren). Het voelt bijna meer als een landwinkel dan een wijnmaker soms. Toch is de hoofdfocus wel wijn, liefst zo origineel mogelijk. Neem bijvoorbeeld de (bijna-) Eiswein, de blends voor hun bubbels, de "Mystic Gris" rosé-achtige wijn. Tof om te ontdekken!

Côtes de Toul, wijngebied in de Lorraine / Lotharingen

De Côtes de Toul is niet Frankrijk's bekendste wijngebied, toch denken wij dat je er de komende jaren steeds meer over zult gaan horen. Dat heeft alles te maken met klimaatverandering. De Côtes de Toul ligt relatief noordelijk (ongeveer op dezelfde hoogte als de Champagne), van oudsher aan de koude kant voor de productie van wijn. Naarmate het klimaat opwarmt ziet de Côtes de Toul de kwaliteit van haar wijnen ook steeds verder toenemen, uitdagingen van vroeger worden steeds kleiner. De wijngaarden liggen iets buiten het stadje Toul (niet zo ver van Nancy) in de heuvels rondom de dorpen Bruley, Lucey en een aantal anderen. In 1998 kreeg het pas de AOC status waarmee het naast de AOC Moselle en de Vin de Pays de la Meuse (de Maas!) een belangrijke positie inneemt waar het aankomt op wijnen uit de Lorraine. 

De Côtes de Toul is een hele kleine AOC, één van de kleinste van Frankrijk, met zo'n 110 hectare en maar 14 bottelaars (waarvan Domaine de l'Ambroisie er 1 is). Al in Romeinse tijden werd er wijn verbouwd in het gebied, daarna voortgezet door de Hertog van Lotharingen en de Bisschop van Toul (Toul is een vrij slaperig stadje, maar de kathedraal is imposant). In de 19e eeuw nam de wijnproductie echter aanzienlijk af, na de Phylloxera epidemie en concurrentie uit het Zuiden, dankzij verbeterde spoorverbindingen. Ook de Eerste Wereldoorlog richtte de nodige verwoestingen aan in de streek. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de streek de eerste erkenning als zelfstandige wijnstreek, om uiteindelijk in 1998 AOC status te krijgen.

Signature wijn voor de streek is de zogenaamde Vin Gris (grijze wijn), eenrosékleurige wijn, een wijn gemaakt van geperste blauwe druiven zonder skincontact (Blanc de Noir) - meestal van Gamay gecombineerd met een andere (meestal witte) druif.  Witte wijnen mogen gemaakt worden van Auxerrois en Aubin Blanc. Rood van Pinot Noir. Ook Domaine de l'Ambroisie maakt zo'n wijn. 

Wijn & Spijs

Domaine de l'Ambroisie houdt van gekke wijn-spijs adviezen, omdat ze "kan bij rood vlees" vaak een beetje saai vinden. Vinden wij ook! Daarom hun tips: rabarbertaart, sorbetijs, ravioli met blauwe kaas (of andere gerechten met blauwe kaas).